κιρσοί

Όρος ο οποίος υποδηλώνει τη μόνιμη διάταση, εξοίδηση, επιμήκυνση και περιέλιξη των φλεβών. Πρόκειται για εκφυλιστική βλάβη των φλεβών. Αίτια δημιουργίας των κ. είναι η συγγενής έλλειψη ή ανεπάρκεια των βαλβίδων των φλεβών, οι οποίες φυσιολογικά θα έπρεπε να εμποδίζουν την παλινδρόμηση του αίματος, ή εμπόδια στη φλεβική κυκλοφορία (για παράδειγμα εγκυμοσύνη, παχυσαρκία) εξαιτίας των οποίων τα φλεβικά τοιχώματα με τον καιρό υποχωρούν, με επακόλουθη διεύρυνση του αυλού του αγγείου. Εκτός αυτών, υπάρχουν προδιαθεσικοί παράγοντες, όπως η κληρονομική αδυναμία των φλεβικών τοιχωμάτων και η παρατεταμένη ορθοστασία, η οποία σχετίζεται με ορισμένα επαγγέλματα. Οι κ. εντοπίζονται συχνότερα στις επιφανειακές φλέβες των κάτω άκρων, στα φλεβικά πλέγματα της λεκάνης και στο αιμορροϊδικό φλεβικό πλέγμα. Τυπική εμφάνιση έχουν οι κ. των κάτω άκρων, με οφιοειδή πορεία των φλεβών που πάσχουν, οι οποίες σε ορισμένα σημεία παρουσιάζουν εξογκώματα που αντιστοιχούν σε μεγαλύτερη διεύρυνση των αγγειακών τοιχωμάτων. Το αίμα (το οποίο θα έπρεπε να ανέβει για να επιστρέψει στην καρδιά), εξαιτίας της ανεπάρκειας των βαλβίδων και της ελάττωσης της ώθησης προς τα άνω, λιμνάζει στις χαμηλότερες περιοχές προκαλώντας κυάνωση και οίδημα της περιοχής που έχει προσβληθεί. Οι συχνότερες επιπλοκές είναι οι εξελκώσεις (κιρσώδη έλκη), οι οποίες προκαλούνται συχνά από ξύσιμο και δεν επουλώνονται εύκολα, και οι αιμορραγίες, συχνά μεγάλες, οι οποίες οφείλονται σε τραυματισμούς της περιοχής των κ. Επίσης, εύκολα σχηματίζονται θρόμβοι στα τοιχώματα των διευρυμένων φλεβών, οι οποίοι για ποικίλες αιτίες μπορεί να αποσπαστούν σχηματίζοντας έμβολα, που με την αιματική κυκλοφορία μπορεί να φτάσουν στους πνεύμονες ή στον εγκέφαλο και να προκαλέσουν εμβολές, συχνά θανατηφόρες. Θεραπευτικά συνιστάται η ανάπαυση στο κρεβάτι με τα κάτω άκρα ανυψωμένα σε επίπεδο ψηλότερο της καρδιάς, καθώς και η χρησιμοποίηση ελαστικών επιδέσμων ή καλτσών κατά την όρθια στάση. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να επιδράσουν ευνοϊκά τοπικές ενέσεις με σκληρυντικές ουσίες, οι οποίες φράσσουν τον αυλό των κ., ή η χειρουργική απολίνωση των κιρσωδών φλεβών. κ. του αιμορροϊδικού φλεβικού πλέγματος. Βλ. λ. αιμορροΐδες. κ. του οισοφάγου. Πρόκειται για διατεταμένες φλέβες στο κάτω μέρος του οισοφάγου, οι οποίες μπορεί να υποστούν ρήξη και να προκληθεί αιμορραγία στον οισοφάγο και στο στομάχι, που εκδηλώνεται κλινικά με αιματέμεση ή μέλαινα κένωση. Η συχνότερη αιτία είναι η πυλαία υπέρταση λόγω ηπατικής κίρρωσης.